In de spotlights

Periodiek richten we de spotlights op een kunstenares, afwisselend van Toen en van Nu, die onterecht in de vergetelheid is geraakt of op wie we extra aandacht willen vestigen.

Thérèse Schwartze (Amsterdam 1851 –  Amsterdam 1918)

Wat een persoonlijkheid was deze vrouw! Vrouwelijke beeldende kunstenaars hadden het rond 1900 niet makkelijk: vrouwen uit betere standen werden niet geacht buitenshuis te werken of geld te verdienen. Maar Thérèse Schwartze was een uitzondering op die regel. Zij wist haar schilderstalent te combineren met haar zakelijk inzicht. Zo groeide zij tijdens haar leven uit tot een beroemde en toonaangevende portretschilderes, waarmee ze een fortuin wist te verdienen.
Sommigen bekritiseerden haar omdat ze teveel gericht was op de rijke burgerij, anderen prezen haar omdat ze in staat was haar geportretteerden tot leven te brengen in haar werken. In ieder geval bleven haar vele opdrachtgevers haar trouw tot het einde.

Thérèse, dochter van de schilder Johan George Schwartze, was een vrouw met ambitie. Zij ontwikkelde zich in de loop der jaren tot een groot kunstenares, mede  door de grondige leerschool van haar vader en haar reizen naar het buitenland.
Thérèse studeerde eerst bij haar vader en later aan de kunstacademie in Amsterdam; vervolgens verhuisde ze in 1876 naar München waar ze leerling werd van Gabiel en Franz von Lehbach, en uiteindelijk in 1880 naar Parijs waar ze haar opleiding voltooide bij Jean-Jacques Henner.
Met haar karaktervolle, levendige, maar soms ook flatterende stijl werd ze de portretschilder van de elite: tot haar clientèle behoorden de invloedrijkste families van Nederland. Naast leden van het koningshuis en de adel portretteerde zij bankiers, grote industriëlen, politici, wetenschappers en prominenten uit de culturele wereld.
Haar grote productie en de hoge prijzen die ze voor haar werken kon vragen, stelde haar in staat een fortuin te verdienen.

Het Zelfportret (1888) hierboven maakte ze in opdracht van de Galleria degli Uffizi in Florence, Italië, voor de beroemde  Vasari Corridor. Thérèse was toen 37 jaar oud en al heel bekend.
In tegenstelling tot de ‘glamour’ in de meeste van haar werken, schilderde  Schwartze zichzelf zoals ze was: in zwarte kleding tegen een donkere achtergrond - op de manier van Rembrandt - zonder enige opsmuk, met uitzondering van haar halsdoek die je in die tijd wel meer zag bij artiesten. Alles voor een professioneel imago: haar sobere outfit, de pince-nez die ze niet af heeft willen doen, de handvol penselen van verschillende grootte, de lap en het grote pallet. Frappant is haar houding die overeenkomt met de houding die anderhalve eeuw eerder de Engelse portretschilder Josua  Reynolds koos voor zijn zelfportret: staand recht tegenover een denkbeeldige lichtbron, de linkerhand boven de ogen ter afscherming van het hinderlijke licht.
Zo brengt ze een beeld naar voren van een vrouw die zeker is van zichzelf, die niet herinnerd wil worden om haar uiterlijk, maar om haar onbetwistbare talent.
De gelijke, uiteraard, van een man.

Lees meer

Welkom in Het huis van FemArt >>

Steun ons

Word FemArtFan

De vrouw in ons logo >>

Aanmelding FemArtNieuwsbrief >>

FemArtVirtueel
Nieuw: Mieke Elzinga >>

Mieke Elzinga (1961)

Catalogi te koop