4mei 2021
Ravensbrück, concentratiekamp voor vrouwen
Winterappel door de Tsjechische gevangene Nina Jirsíková, 1942. Uit: Sarah Helm, Ravensbrück Geschiedenis van het concentratiekamp voor vrouwen, Ambo/Anthos 2015
Rondom PASEN 2021
Een Goede week die gesmoord werd in een politieke ‘Judaskus’
‘De mannen namen de benen, de vrouwen bleven bij Jezus’, kopte de Volkskrant op Goede Vrijdag, 2 april 2021. Na een doorwaakte nacht vanwege Omzigtgate, was dit een opkikker. ‘Drie Maria’s zaten bij het kruis toen Jezus stierf, en een van hen – Maria Magdalena- ontmoette Jezus als eerste na zijn opstanding. Vrouwen dóén ertoe in de door en door masculiene bijbel’, lezen we verder. FemArt moest terugdenken aan de geruchtmakende tentoonstelling die zij in 2013 maakte in het Bijbels Museum, Amsterdam: Divine Surprise! Het vrouwelijke in God. Deze tentoonstelling maakte samen met de catalogus haarfijn duidelijk hoe de vrouwenhaat in de Bijbel terecht is gekomen. (Voor meer info: zie onder FemArtExposities) Ook via de Bijbel (OT én NT) wordt politiek bedreven.
Rini Hurkmans, Pietà 1995, 1995, z/w fotografie, 180x130 cm; Oplage 2+1 AP, 1-2 Collectie Reyn van der Lugt, Rotterdam; 2-2 Collectie Huis Marseille, Amsterdam ©/Courtesy the artist
Rini Hurkmans, Homeland Part 1V Pietà, 2005, z/w fotografie, 124x155cm, Stedelijk Museum, Amsterdam, objectnr 033.2014 ©/Courtesy the artist
Om Pasen op FemArtwijze te vieren, kozen we twee Pietà’s van de kunstenares Rini Hurkmans (Deurne 1954). We kozen haar niet toevallig. Ook Hurkmans verbindt haar werk met politiek. Tussen 1993 en 2009 maakte zij een serie zelfportretten die in vorm en inhoud refereert aan de Pietà van Michelangelo - een beeld van de Maagd Maria met het levenloze lichaam van Jezus op haar schoot; (dat.1498-99, loc. Sint Pieterbasiliek, Rome). Hurkmans besloot tot de serie na het zien van een persfoto van de aanval op de Pietà van Michelangelo in 1972 - waarbij de linkeronderarm en hand van Maria zwaar beschadigd werden. Daardoor was het gebaar waarmee zij de toeschouwer uitnodigt tot deelname aan het verdriet te niet gedaan. Dat raakte Rini Hurkmans diep. In haar serie Pietà’s figureert zijzelf als Maria op wisselende locaties, met telkens een ander (betekenisvol) voorwerp op haar schoot. Net als bij Michelangelo komen ook hier verlies, verdriet en compassie samen.
Door de eigentijdse vorm plaatst Rini Hurkmans de Pietà pal voor onze neus. ’t Is onmogelijk om nog weg te kijken.
Rini Hurkmans, Dear Son 1, 2004, video still c-print uit serie van 7, uit videofilm Dear Son, 42x52 cm, Stedelijk Museum, Amsterdam, object nr 035.2014 ©/Courtesy the artist
Rini Hurkmans, Dear Son 7, 2005, video still, c-print, uit serie van 7, uit videofilm Dear Son, 42x52 cm, Stedelijk Museum, Amsterdam, object nr 100.2014 ©/Courtesy the artist
Vanaf het begin van haar carrière houdt de kunstenares zich bezig met ‘afwezigheid’, ‘verlies’, ‘vervreemding’ en gerelateerde concepten als ‘veiligheid’, ‘zekerheid’, ‘compassie’. Verwant qua thematiek aan de Pieta’s is de videofilm Dear Son. Hierin zien we een zittende vrouw die onafgebroken een wit overhemd op haar schoot opvouwt. De positie van de vrouw blijft dezelfde, terwijl de kleuren van de omgeving en de kleding veranderen. Ook zijn de patronen op de kleding uit verschillende tijden en verschillende werelddelen.
Tijdens de film hoor je een vrouwenstem een brief voorlezen aan haar dode zoon. Een ontroerend politiek statement.
Intussen naderen we Pasen, is het Pasen en is Pasen alweer voorbij. De wereld is er niet beter op geworden.
ACHT MAART 2021KIES VOOR UITDAGING!
Vrouwen streven al zolang ik me kan herinneren voor gelijke kansen in een genderneutrale wereld. Wij, van FemArtMuseum, doen dat sinds 2008 voor kunstenaressen in binnen- en buitenland – toen en nu. Internationale Vrouwendag steunt ons, vrouwen, daarin. De organisatie achter deze feestelijke dag bedenkt ieder jaar een thema dat de ongelijkheid extra belicht. Vorig jaar was dat EachFor Equal, dit jaar is gekozen voor ChooseTo Challenge: KiesVoorUitdaging. Met dit thema daagt ze ons uit om niet af te wachten tot we ‘samen sterk’ zijn, maar om als individu tot positieve actie over te gaan. Onder de wat omfloerste tekst van de organisatie hoor ik de roep: maak voor jezelf je standpunt duidelijk en draag die uit. Benoem de genderongelijkheid tussen man en vrouw als ONGELIJKHEID; vier vrouwelijke overwinningen en verspreid deze wereldwijd. Ook klinkt teleurstelling door: er is geen gezamenlijkheid, niet onder mannen en vrouwen, niet onder vrouwen onderling.
JIJ, DOE WAT EN WEL NU!
Hoor ik het goed? Ik denk het wel. Helaas. Waar komen anders al die haatdragende teksten in de media over vrouwelijke politici-met-ambitie vandaan? De voedingsbodem voor zoveel vunzigheid ligt gewoon in Nederland.
Agaath Witteman, vz Bestuur FemArtMuseum.nl
Tentoonstellingen die u zeker niet mag missen!
Een harde lockdown en Claudy Jongstra
Er zijn van die data die je niet meer vergeet. 15 december 2020 is zo’n datum. Beelden op schermen vloeien in elkaar over: 8,4 miljoen landgenoten horen MP Rutte een harde lockdown afkondigen, de coronadoden in de USA bereiken het schrikgetal van 300.000, terwijl van de miljoenen vaccins de eerste injecties gezet worden. Onder de beelden klinkt protest: van burgers bij de vijver onder het Torentje, Trump tegen het kiescollege dat Biden aanwijst en Joe Biden die zijn stem verheft:‘Gewetenloos!’ Dat is schrikken zo vlak voor Kerst. De behoefte aan healing is overal voelbaar.
FemArt bezocht Claudy Jongstra, de solotentoonstelling van Claudy Jongstra (Roermond 1963) in Museum De Lakenhal, Leiden. Omdat de musea weer dicht zijn, schrijft FemArt er wat uitgebreider over - als compensatie voor de gesloten deuren.
‘Ze noemen mij ‘wolkunstenaar’, zegt Claudy Jongstra, ‘een fijn woord, niet bedreigend. Maar het is ook bullshit. Ik ben een activist. Ik wil mensen aanzetten tot actie.’
Claudy Jongstra, Nine (detail), 2020, installatie, ca 100 m2, wol, organza, zijde,kleuring door indigo, wede, cochenille,meekrap, walnoten, t/m 28.02.21 in Museum De Lakenhal, Leiden
©foto Johannes Schwartz
In haar tentoonstelling drukt Jongstra ons meedogenloos met de neus op de feiten: de natuur is uitgeput en haar geduld is op. Met haar monumentale tactiele installaties eist ze aandacht voor de fragiele staat van de aarde. Voor dit doel zet ze al onze zintuigen op scherp. ‘Over twintig jaren zijn de meeste natuurlijke kleuren verdwenen, gewoon omdat de bloemen en planten die ze voortbrengen dan uitgestorven zijn.’
De coronacrisis maakt in één klap duidelijk hoe relevant het werk van Claudy Jongstra is.
Diezelfde crisis zorgde ervoor dat het museum een paar dagen na de opening (30.10.20) voor twee weken haar deuren sloot en nu dus opnieuw. We vertrouwem erop dat De Lakenhal na 19.01.21 weer open gaat. Mis haar dan niet, want als je je open kunt stellen is Claudy Jongstra een troost èn een sensatie. www.lakenhal.nl/nl/verhaal/solotentoonstelling-claudy-jongstra
FemArt was erbij. Lees hier het verslag van het bezoek aan de tentoonstelling.
In de spotlights
Periodiek richten we de spotlights op een kunstenares, afwisselend van Toen en van Nu, die onterecht in de vergetelheid is geraakt of op wie we extra aandacht willen vestigen. Eerder in de spotlights >>
Lon Robbé en de vrijheid van waarnemen
Jetteke Bolten-Rempt
Tijdens de opening van de tentoonstelling van nieuw werk van Lon Robbé bij Reuten Galerie begin dit jaar, onderging ik weer dezelfde ervaring als eerder bij haar werk: de verrassing van het nog nooit geziene en toch op een of andere manier herkenbare. Waren het (details van) sneeuwlandschappen, of was het onder water? Ik meende hier en daar het grijs met wit van ouderwets email te zien, vegen, spetters zwarte was, maar ook een zwarte ruimte achter deze laag? In talloze schakeringen zwart, grijs-blauw en wit doemt, in vier panoramische piëzo prints, het beeld op van een afgelegen en toch aanwezige wereld.
Aan de wand er tegenover, op lange planken, roerloze in zwarte was gehulde voorwerpen, vreemd én vertrouwd. Undertow is de titel van de hele installatie.
Lon Robbé, Undertow, installatie bij Reuten Galerie (27.01.– 08.04.2018), bestaande uit 4 piezo prints, 2017, 106 x 270 cm elk en Zwarte was objecten, 1996-2017, h. ca 30 cm
Lees verder >>
FemArtMailbox
Laat uw mening, commentaar etc. horen en mail naar:
contact@femartmuseum.nl
Eerdere reacties: >>
Steun ons
De vrouw in ons logo >>
Aanmelding FemArtNieuwsbrief>>
